Herinnering aan Auschwitz zal nooit meer verdwijnen…

[et_pb_section][et_pb_row][et_pb_column type=”4_4″][et_pb_text]Een interview in het nieuwsblad Brabants Centrum door de journalist en historicus Marc Cleutjens als vooraankondiging van de lezing in kasteel Stapelen te Boxtel op 26 april jl.. HERMAN TEERHÖFER INTERVIEWT OVERLEVENDEN Herman Teerhöfer is bezig aan een indrukwekkend portret van 65 overlevenden van vernietigingskamp Auschwitz. De oud-leerling van het Jacob-Roelandslyceum in Boxtel, die opgroeide in Oirschot en als geestelijk verzorger en theoloog werkzaam is bij drie Tilburgse woonzorgcentra, interviewde de afgelopen vijf jaar mensen die erin slaagden om aan de dood te ontsnappen. Dinsdag 26 april houdt Teerhöfer een lezing in de ridderzaal van kasteel Stapelen. Het zijn geen korte gesprekken die Teerhöfer met de hoogbejaarde mensen van Joodse afkomst voert. De ene keer duurt een gesprek misschien wel negen uur en wordt af en toe gepauzeerd, de andere keer gaat hij driemaal op pad om met de overlevende te praten. Hij reisde heel Nederland door om de mensen die Auschwitz overleefden te interviewen, maar trok ook naar het buitenland. ,,Ik was al in België, Frankrijk, Groot-Brittannië en zelfs Israël om mensen voor mijn project te ondervragen”, vertelt Teerhöfer. Het idee voor de interviewreeks ontstond ruim vijftien jaar geleden toen hij voor het eerst een overlevende van het vernietigingskamp sprak. ,,Inmiddels heb ik al 65 mensen gesproken en staan er nog altijd tien mensen op mijn lijstje”, vertelt hij. De komende maanden wil hij deze interviews gaan afnemen, mede omdat de tijd dringt. ,,De overlevenden zijn allen zeer oud en ik kan niet te lang meer wachten.” De leeftijd van de geïnterviewden varieerde de voorbije jaren tussen 81 tot 97 jaar. LEVENSVERHAAL Teerhöfer vertelt geboeid te zijn door het Joodse geloof en als geestelijk verzorger grote belangstelling te hebben voor het levensverhaal van mensen. ,,Omdat ik werk in woonzorgcentra waar ouderen wonen, komt het nogal eens voor dat mensen hun levenseinde zien naderen en soort balans van hun leven opmaken. In die lijn kun je mijn belangstelling zien voor de overlevenden van Auschwitz.” De interviewer wil meer doen dan herinneringen ophalen aan de verschrikkingen die mensen in het vernietigingskamp hebben meegemaakt. ,,Een soortgelijk project van filmregisseur Steven Spielberg liet tijdens interviews vooral de historische feiten zien. Ik wil de diepere, spirituele lagen aanboren en ontdekken wat mensen kracht heeft gegeven om te overleven. Was het geluk of hadden ze zoveel wilskracht om aan de dood te ontkomen?” Teerhöfer ontdekte dat de overlevenden zich vastklampten aan anderen. ,,Vrouwen deden dat vaak groepsgewijs, mannen zochten kracht bij enkelen. De een putte kracht uit het feit dat hij andere familieleden na de oorlog terug wilde zien, de ander kon overleven door op te gaan in zang of muziek.” De interviewer gaat omzichtig te werk en benadert overlevenden altijd schriftelijk. ,,Je kunt niet even met de deur in huis vallen of bellen dat je een interview komt maken”, zegt Teerhöfer. ,,Mensen zijn ook 71 jaar na dato vaak nog getraumatiseerd en hebben bedenktijd nodig. Mijn ervaring is dat de meesten willen meewerken, zeker als ze horen dat anderen ook hebben meegewerkt. Mijn doel is dat het verhaal van Auschwitz niet verloren mag gaan. Mijn interviews kunnen in de toekomst gebruikt worden voor onderwijs of onderzoek, maar zijn vooral bedoeld om de jeugd te laten zien wat er in de vernietigingskampen is gebeurd en wat dat met mensen deed.” 150 UUR BEELD De voorbije jaren sprak de oud-leerling van het Jacob-Roelandslyceum meerdere bekende overlevers. Zoals de verpleegkundige die Anne en Margo Frank nog heeft gezien in de kampen Auschwitz en Bergen-Belsen. Maar ook met de stiefzus van Anne Frank; ze was de dochter van de vrouw die na de oorlog trouwde met Anne’s vader Otto. ,,Daarnaast heb ik met drie mensen gesproken die deel uitmaakten van het orkest dat verplicht moest musiceren in Auschwitz. Als de mensen de gang naar de gaskamers maakten, moesten zij marsmuziek spelen.” Teerhöfer heeft in totaal meer dan 150 uur beeldmateriaal verzameld. Hij sprak met overlevenden van Auschwitz, maar ook van Westerbork en Vught. De beelden wil hij ooit ter beschikking stellen voor educatieve projecten en er wellicht een documentaire van maken. Daarnaast zijn er gesprekken met de Tilburg University over nieuwe projecten en bestaan er plannen om de interviewbeelden te combineren met muzikale uitvoeringen. Regelmatig gaat Teerhöfer op pad om lezingen over de interviews te houden. Dan toont hij fragmenten van twee tot drie minuten uit interviews en vertelt hij over zijn project. ,,Krachtbronnen om te overleven staan in mijn interviews centraal”, vertelt hij. ,,Ik wil weten of ze steun hebben gehad aan hun geloof en hoe ze omgaan met deze geschiedenis.” De interviewer geeft aan dat veel overlevenden van de kampen erin geslaagd zijn om – ondanks traumatische ervaringen – zin te geven aan hun leven. ,,De unieke getuigenissen zijn voorbeelden van levenskracht en vormen een appèl tegen discriminatie en roepen op tot tolerantie. De mensen hebben in hun getuigenissen een boodschap van vrede en verdraagzaamheid voor ons.” Herman Teerhöfer poseert met Matti Levy uit Brussel. Ze komt oorspronkelijk van het Griekse eiland Rhodos en werd in 1944 gedeporteerd vanaf dit Griekse eiland. Ze werd uitgebreid geïnterviewd door Teerhöfer. (Foto: collectie Herman Teerhöfer).[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]